زمانی برای بازگشت جدی به اقتصاد مقاومتی
|
به گزارش جهان نیوز؛ تمام تخممرغ را در يك سبد نچينيد. اين ضربالمثلي قديمي است كه بارها و بارها در مورد تمركز بر يك راه حل براي از ميان بردن مشكلات به كار ميرود. حالا و در آستانه دو سالگي اجراي برجام اين توافقنامه چند جانبه و شرايطي كه از آن حاصل شده با ريسكهاي فراواني رو بهرو است. شرطهاي جديدي در خصوص تمديد تعليق تحريمها از سوي ترامپ مطرح شده و هيچ كس نميداند كه در نهايت اختلافات بين اروپا و امريكا به كدام سمت حركت ميكند. حالا نكته اساسي اينجاست كه ميتوان تمام شرايط اقتصادي و سياسي كشور را روي شرايط پر نوسان فعلي استوار كرد و يا حداقل به سراغ برنامههايي براي مواقعي رفت كه ديگر برجامي وجود نداشته باشد. البته ممكن است برخي مطرح كردن علني اين ماجرا را ايجاد هراس در فضاي عمومي جامعه بنامند و معتقد به مطرح كردن اين سناريو درمحافلي غيررسمي باشند، اما در كنار آن بايد به اين نكته هم توجه كرد كه اجراي هر برنامهاي به خصوص در شرايط سخت بايد با نوعي اجماع ملي همراه باشد و در گام اول براي اين اجماع بايد مردم را با شرايط پيش رو آشنا كرد.
كارهايي كه انجام نشد
نكته اساسي اينجاست كه در سالهاي گذشته اقدامات فراواني بود كه ميتوانست فشار بر كشور را در چنين شرايطي به شدت كاهش دهد. به عنوان مثل پيمان دو جانبه پولي، انتقال لنگر ارزي از دبي، تقويت روابط پولي با چين و هند و روسيه براي تنوع بخشي كانالهاي ارزي كه تصادفا هيچ كدام انجام نشد. كارهاي ديگري بود كه ابدا نبايد انجام ميشد مانند رها كردن بحران بانكي براي پنج سال و اتكاي بي اندازه به قولهاي اروپاييها براي رونق اقتصاد ايران و سرمايهگذاريهايي كه هيچ گاه روي واقعيت را به خود نديد. بگذريم از اينكه در طول يك سال گذشته امريكاييها از هيچ تلاشي براي ضربه وارد كردن به اقتصاد ايران دست برنداشتند. به عنوان مثال امريكاييها در تلاش هستند تا با گسترده كردن فهرست تحريمي خود روند نقل و انتقال ارز را در ايران محدود كنند و اين نكتهاي بود كه خود ترامپ هم به آن اذعان كرده است. تشديد فشار بر شبكه بانكي درامارات متحده عربي، جايگزيني نفت ايران در كره و هند با نفت امريكايي، فشار بر چين و يا همراهي چين براي تعيين اصالت منبع نقل و انتقالات ارزي ايران كه به لحاظ فني معادل عدم امكان تخصيص ارز به مصرف كنندگان ايران بود، بخشي از اين چرخه است.
نگاهي به تجربيات گذشته
مطرح شدن برنامههاي جايگزين تنها مختص به دوران فعلي نيست و در زمان جنگ تحميلي نيز بارها و بارها در نظر گرفتن پلان B براي اداره كشور در شرايط ويژه مطرح شده است. مسعود روغني زنجاني رئيس اسبق سازمان مديريت و برنامه وقت به اين نكته اشاره ميكند كه سه برنامه براي اداره كشور در شرايطي كه با سقوط صادرات نفت و قطع راههاي مواصلاتي بينالمللي روبه رو ميشديم، پيش بيني شده بود تا امكان حفظ جبهههاي نبرد حق عليه باطل فراهم باشد. البته اين شرايط اضطراري هيچ گاه به وجود نيامد و در شرايط سخت جنگي و با تلاش تمام دستگاهها جريان صادرات نفت و ورود كالا حفظ شد. حالا و در شرايط فعلي امكانات كشور دهها برابر شرايط زمان جنگ است. برنامه ريزي در شرايط فعلي براي مقامات دولتي سهلتر است و تجربيات سالهاي 89 تا 94 ميتواند چراغ راهي در مقابل مسئولان و دولتمردان باشد. البته تمام اينها به شرطي است كه ارادهاي براي اين نقشه راه وجود داشته باشد و مانند گذشته تمام تلاش بر استفاده از شرايط بينالمللي متمركز نباشد.
به اقتصاد مقاومتی بازگردید
البته تأكيد بر اداره كشور مبتني بر ظرفيتهاي داخلي نكتهاي نيست كه بار اول مطرح شده باشد. مقام معظم رهبري در سخنان خود بارها و بارها بر اين نكته تأكيد كردهاند. مسئلهاي كه با شدت يافتن تحريمهاي غيرانساني و يكجانبه غرب عليه نظام جمهوري اسلامي ايران شدتي دو چندان يافته است. ايشان در ديدار كارآفرينان كشور در سال 1389 به اين نكته اشاره و تصريح كردند: وظيفه همه ما اين است كه سعي كنيم كشور را مستحكم، غيرقابل نفوذ، غيرقابل تأثير از سوي دشمن، حفظ كنيم و نگه داريم؛ اين يكي از اقتضائات «اقتصاد مقاومتي» است كه ما مطرح كرديم. در اقتصاد مقاومتي، يك ركن اساسي و مهم، مقاوم بودن اقتصاد است. اقتصاد بايد مقاوم باشد؛ بايد بتواند در مقابل آنچه كه ممكن است در معرض توطئه دشمن قرار بگيرد، مقاومت كند. نكته جالب اينجاست كه اين سخنان زماني بيان شده بود كه هنوز از افزايش تحريمهاي اقتصادي غرب عليه ايران خبري نبود. در آن زمان مقام معظم رهبري با آيندهنگري بحث اقتصاد مقاومتي را مطرح كرده و خواستار توجه محافل اقتصادي به اين نكته حياتي شدند.
دولت نقشه جايگزين را جدي بگيرد
حالا به نظر ميرسد كه دولت بايد به سرعت امكان فروپاشي برجام را به شكل يك گزينه جدي در نظر گرفته و هر چه زودتر به سراغ يافتن نكات جايگزين براي مقابله بافشارهاي غرب باشد. شايد مناسب ترين زمان براي ايجاد چنين راهي در شرايط فعلي است كه بودجه سال 97 در حال تصويب در مجلش شوراي اسلامي است. به طور حتم نكات فراواني است كه ميتوان در بودجه اعمال كرد تا زمينه براي اداره كشور بدون تكيه بر برجام فراهم شود. اگرچه به نظر ميرسد بودجه سال 97 كمتر واجد اين خصوصيات است، اما اصلاح آن در مجلس ميتواند كمكي به خود دولت نیز باشد. نكته ديگري كه دولت به صورت جدي بايد آن را مورد توجه قرار دهد، تقويت رابطه با طرفهايي است كه ميتوانند فشارهاي موجود بر كشور را كاهش دهد. بار سنگين اين مسئله به شدت روي وزارت امورخارجه سنگيني ميكند تا از تمركز صرف روي اروپا دست بردارد و به ساير طرفها نيز توجه كند. شايد چند ماه باقيمانده فرصت خوبي براي وزارت امورخارجه باشد. البته در دوران كنوني اين نكتهها بارها و بارها از سوي دلسوزان به دولت يادآوري شد. با اين حال بنا به دلايل سياسي و رقابتهاي دروني اغلب اين توصيهها شنيده نشد. حالا به نظر ميرسد كه دولت بايد بدبينانه ترين انتقادات را نيز در محاسبات خود دخيل و خود را براي يك نقشه جايگزين آماده كند.
منبع: روزنامه جوان |
زمانی برای بازگشت جدی به اقتصاد مقاومتی
|
به گزارش جهان نیوز؛ تمام تخممرغ را در يك سبد نچينيد. اين ضربالمثلي قديمي است كه بارها و بارها در مورد تمركز بر يك راه حل براي از ميان بردن مشكلات به كار ميرود. حالا و در آستانه دو سالگي اجراي برجام اين توافقنامه چند جانبه و شرايطي كه از آن حاصل شده با ريسكهاي فراواني رو بهرو است. شرطهاي جديدي در خصوص تمديد تعليق تحريمها از سوي ترامپ مطرح شده و هيچ كس نميداند كه در نهايت اختلافات بين اروپا و امريكا به كدام سمت حركت ميكند. حالا نكته اساسي اينجاست كه ميتوان تمام شرايط اقتصادي و سياسي كشور را روي شرايط پر نوسان فعلي استوار كرد و يا حداقل به سراغ برنامههايي براي مواقعي رفت كه ديگر برجامي وجود نداشته باشد. البته ممكن است برخي مطرح كردن علني اين ماجرا را ايجاد هراس در فضاي عمومي جامعه بنامند و معتقد به مطرح كردن اين سناريو درمحافلي غيررسمي باشند، اما در كنار آن بايد به اين نكته هم توجه كرد كه اجراي هر برنامهاي به خصوص در شرايط سخت بايد با نوعي اجماع ملي همراه باشد و در گام اول براي اين اجماع بايد مردم را با شرايط پيش رو آشنا كرد.
كارهايي كه انجام نشد
نكته اساسي اينجاست كه در سالهاي گذشته اقدامات فراواني بود كه ميتوانست فشار بر كشور را در چنين شرايطي به شدت كاهش دهد. به عنوان مثل پيمان دو جانبه پولي، انتقال لنگر ارزي از دبي، تقويت روابط پولي با چين و هند و روسيه براي تنوع بخشي كانالهاي ارزي كه تصادفا هيچ كدام انجام نشد. كارهاي ديگري بود كه ابدا نبايد انجام ميشد مانند رها كردن بحران بانكي براي پنج سال و اتكاي بي اندازه به قولهاي اروپاييها براي رونق اقتصاد ايران و سرمايهگذاريهايي كه هيچ گاه روي واقعيت را به خود نديد. بگذريم از اينكه در طول يك سال گذشته امريكاييها از هيچ تلاشي براي ضربه وارد كردن به اقتصاد ايران دست برنداشتند. به عنوان مثال امريكاييها در تلاش هستند تا با گسترده كردن فهرست تحريمي خود روند نقل و انتقال ارز را در ايران محدود كنند و اين نكتهاي بود كه خود ترامپ هم به آن اذعان كرده است. تشديد فشار بر شبكه بانكي درامارات متحده عربي، جايگزيني نفت ايران در كره و هند با نفت امريكايي، فشار بر چين و يا همراهي چين براي تعيين اصالت منبع نقل و انتقالات ارزي ايران كه به لحاظ فني معادل عدم امكان تخصيص ارز به مصرف كنندگان ايران بود، بخشي از اين چرخه است.
نگاهي به تجربيات گذشته
مطرح شدن برنامههاي جايگزين تنها مختص به دوران فعلي نيست و در زمان جنگ تحميلي نيز بارها و بارها در نظر گرفتن پلان B براي اداره كشور در شرايط ويژه مطرح شده است. مسعود روغني زنجاني رئيس اسبق سازمان مديريت و برنامه وقت به اين نكته اشاره ميكند كه سه برنامه براي اداره كشور در شرايطي كه با سقوط صادرات نفت و قطع راههاي مواصلاتي بينالمللي روبه رو ميشديم، پيش بيني شده بود تا امكان حفظ جبهههاي نبرد حق عليه باطل فراهم باشد. البته اين شرايط اضطراري هيچ گاه به وجود نيامد و در شرايط سخت جنگي و با تلاش تمام دستگاهها جريان صادرات نفت و ورود كالا حفظ شد. حالا و در شرايط فعلي امكانات كشور دهها برابر شرايط زمان جنگ است. برنامه ريزي در شرايط فعلي براي مقامات دولتي سهلتر است و تجربيات سالهاي 89 تا 94 ميتواند چراغ راهي در مقابل مسئولان و دولتمردان باشد. البته تمام اينها به شرطي است كه ارادهاي براي اين نقشه راه وجود داشته باشد و مانند گذشته تمام تلاش بر استفاده از شرايط بينالمللي متمركز نباشد.
به اقتصاد مقاومتی بازگردید
البته تأكيد بر اداره كشور مبتني بر ظرفيتهاي داخلي نكتهاي نيست كه بار اول مطرح شده باشد. مقام معظم رهبري در سخنان خود بارها و بارها بر اين نكته تأكيد كردهاند. مسئلهاي كه با شدت يافتن تحريمهاي غيرانساني و يكجانبه غرب عليه نظام جمهوري اسلامي ايران شدتي دو چندان يافته است. ايشان در ديدار كارآفرينان كشور در سال 1389 به اين نكته اشاره و تصريح كردند: وظيفه همه ما اين است كه سعي كنيم كشور را مستحكم، غيرقابل نفوذ، غيرقابل تأثير از سوي دشمن، حفظ كنيم و نگه داريم؛ اين يكي از اقتضائات «اقتصاد مقاومتي» است كه ما مطرح كرديم. در اقتصاد مقاومتي، يك ركن اساسي و مهم، مقاوم بودن اقتصاد است. اقتصاد بايد مقاوم باشد؛ بايد بتواند در مقابل آنچه كه ممكن است در معرض توطئه دشمن قرار بگيرد، مقاومت كند. نكته جالب اينجاست كه اين سخنان زماني بيان شده بود كه هنوز از افزايش تحريمهاي اقتصادي غرب عليه ايران خبري نبود. در آن زمان مقام معظم رهبري با آيندهنگري بحث اقتصاد مقاومتي را مطرح كرده و خواستار توجه محافل اقتصادي به اين نكته حياتي شدند.
دولت نقشه جايگزين را جدي بگيرد
حالا به نظر ميرسد كه دولت بايد به سرعت امكان فروپاشي برجام را به شكل يك گزينه جدي در نظر گرفته و هر چه زودتر به سراغ يافتن نكات جايگزين براي مقابله بافشارهاي غرب باشد. شايد مناسب ترين زمان براي ايجاد چنين راهي در شرايط فعلي است كه بودجه سال 97 در حال تصويب در مجلش شوراي اسلامي است. به طور حتم نكات فراواني است كه ميتوان در بودجه اعمال كرد تا زمينه براي اداره كشور بدون تكيه بر برجام فراهم شود. اگرچه به نظر ميرسد بودجه سال 97 كمتر واجد اين خصوصيات است، اما اصلاح آن در مجلس ميتواند كمكي به خود دولت نیز باشد. نكته ديگري كه دولت به صورت جدي بايد آن را مورد توجه قرار دهد، تقويت رابطه با طرفهايي است كه ميتوانند فشارهاي موجود بر كشور را كاهش دهد. بار سنگين اين مسئله به شدت روي وزارت امورخارجه سنگيني ميكند تا از تمركز صرف روي اروپا دست بردارد و به ساير طرفها نيز توجه كند. شايد چند ماه باقيمانده فرصت خوبي براي وزارت امورخارجه باشد. البته در دوران كنوني اين نكتهها بارها و بارها از سوي دلسوزان به دولت يادآوري شد. با اين حال بنا به دلايل سياسي و رقابتهاي دروني اغلب اين توصيهها شنيده نشد. حالا به نظر ميرسد كه دولت بايد بدبينانه ترين انتقادات را نيز در محاسبات خود دخيل و خود را براي يك نقشه جايگزين آماده كند.
منبع: روزنامه جوان |
زمانی برای بازگشت جدی به اقتصاد مقاومتی