چه عاملی باعث رشد خیره کننده تهران شده است؟
به گزارش گروه رسانههای خبرگزاری افق،اخیرا سایت اکونومیست گزارشی از شاخص زیست پذیری شهرها منتشر کرده است.
در ابتدای این گزارش آمده است: ملبورن استرالیا در میان ۱۴۰ شهر بررسی شده با اختلاف اندکی با وین پایتخت اتریش زیستپذیرترین شهر باقی ماند. در حقیقت فقط ۰٫۱ درصد این دو شهر را از هم جدا کرد و این اختلاف به ترتیب با ونکوور و تورنتو کانادا ۰٫۲ و ۰٫۳ درصد نسبت به ملبورن بود.کلگری شهر دیگر کانادا و آدلاید در استرالیا رتبه پنجم را کسب کردند. اگرچه این پنج شهر برتر بدون تغییر باقی ماندند، سال گذشته بی ثباتی در سراسر جهان افزایش داشت که باعث بی ثباتی در رتبه بسیاری از کشورها شد. به عنوان مثال سیدنی ۴ پله سقوط کرد به طوری که به دلیل افزایش تهدید تروریسم از میان ده شهر برتر به لحاظ زیست پذیری خارج شد. این امر باعث شد که هامبورگ به رتبه دهم صعود کند، اگرچه دیگر شهرهای آلمان مانند فرانکفورت و برلین از لحاظ ثبات با افت مواجه بودند.
اکونومیست می نویسد: طی شش ماه گذشته، ۱۶ شهر از ۱۴۰ شهر مورد مطالعه در رتبه هایشان با تغییر مواجه شدند. با نگاهی به تغییرات در سال گذشته، ۳۵ شهر یا به عبارتی ۲۵% از شهرهای مورد بررسی صعود کردند. در پی این تغییرات، اکثر شهرها رشد منفی داشتند (۲۹ شهر در ۱۲ ماه گذشته) که نشان دهنده بدترشدن ثبات در سراسر جهان بر اثر تهدید افزایش تروریسم یا ناآرامی است. تضعیف مداوم امتیازات ثبات جهانی باعث آشفتگی آشکار توسط تعدادی حوادث شاخص بود که هیچ نشانه ای از کاهش را در سالهای اخیر نشان نداده است. اقدامات خشونت آمیز تروریسم در بسیاری از کشورها از جمله ترکیه، استرالیا، بنگلادش، پاکستان، فرانسه، بلژیک و ایالات متحده گزارش شده است. این امر باعث شده تا بدون شک یک سال توسط تروریسم رقم بخورد. درحالیکه این یک پدیده جدید نیست، فراوانی و گستره اش به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته و حتی در سال گذشته برجسته تر شده است. تروریسم همچنان با ناآرامی ها و در موارد شدیدتر، با جنگهای داخلی در بعضی از کشورها آمیخته شده است. لیبی، سوریه، عراق و اوکراین همچنان محل درگیری های مسلحانه بارز بودند درحالیکه شماری از کشورهای دیگر از قبیل نیجریه همچنان مشغول نبرد با گروه های شورشی بودند.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است: درضمن، حتی کشورهای نسباتاً با ثباتی مانند ایالات متحده شاهد افزایش ناآرامی های مدنی در پیوند با جنبش سیاه بود. تعداد زیادی از افراد سیاه پوست کشته شده در حالی که در بازداشت پلیس بودند مورد بررسی قرارگرفت. فراتر از این، با سنجش ثبات، جهان شاهد افزایش تنشهای دیپلماتیک میان کشورها بود. موضع گیری روسیه در اوکراین و خاورمیانه است به خوبی گزارش شده است، اما چین از نظر دیپلماتیک در دریای چین جنوبی تهاجمی تر بود و تنش ها بین هند و پاکستان بر سر منطقه مورد مناقشه کشمیر ادامه داشت. در نتیجه، تعجب برانگیز نیست که افت رتبه های ثبات در سراسر جهان مشهود است. با این حال، شهرهایی که رتبه بندیشان افزایش داشته اکثراً در کشورهایی واقع شده اند که از دوره های نسبی باثباتی بعد از سقوط قبلی شاخص زیست پذیریشان بهره مند شده اند. علیرغم ادامه رتبه بندی در ردیف های پایین تر زیست پذیری، شهرهای خاور میانه، مانند تهران و آل خبار در عربستان سعودی همچنین بانکوک در جنوب شرقی تایلند شاهد افزایش رتبه با توجه به ثبات داخلی شان بودند. در حقیقت، فقط شش شهر هستند که در ۱۲ ماه گذشته رتبه شان افزایش یافته است.
این گزارش می افزاید: تاثیر کاهش ثبات امتیازات متوسط جهانی با نمایش پنج ساله بارز می شود. به طور کلی، میانگین جهانی رتبه زیست پذیری ۰٫۹ درصد تا ۷۴٫۸ درصد در پنج سال گذشته افت کرده است و یک چهارم این کاهش در سال گذشته رخ داده است. کاهش ثبات در این افت یک عامل اساسی بوده است. میانگین جهانی ثبات تا ۲٫۴ درصد در ۵ ساله گذشته از ۷۳٫۷ درصد در ۲۰۱۲ به ۷۱٫۳ درصد کنونی افت کرده است. در پنج سال گذشته، ۹۶ شهر از ۱۴۰ شهر بررسی شده تغییراتی در رتبه کلی زیست پذیریشان داشته اند. از میان این شهرها، ۷۱ شهر به لحاظ زیست پذیری افت داشتند که ۵۲ مورد از انها فقط در شش ماه گذشته رقم خورده است. به طور خاص ، دوشهر دمشق در سوریه و کی یف در اوکراین به ترتیب با ۲۶ و ۲۵ درصد شاهد افت چشمگیر بوده اند که نشان دهنده اینست که مناقشه، عامل اساسی در تضعیف زیست پذیری گسترده تر می باشد.
ده شهرافت کرده به لحاظ شاخص زیست پذیری در پنج سال گذشته
در این گزارش آمده است: اگرچه زیست پذیرترین شهرها در جهان تا حد زیادی بدون تغییر باقی ماندند، تغییراتی در ردیف بالای زبست پذیری رخ داده است. از ۶۵ شهر با رتبه های ۸۵ یا بیشتر، ۱۷ مورد شاهد تغییر در ۱۲ ماه گذشته بودند. از آنجایی که بی ثباتی جهانی رشد می کند، این تغییرات به شدت منفی هستند و هیچ شهری در ردیف بالا بهبود در رتبه اش ثبت نشده است. اخیراً ایالت های آمریکا شاهد افت رتبه بوده اند. این بخشی از ناآرامی مرتبط با مرگ سیاهپوستان چه در بازداشت و چه کشته شده در خیابان علیرغم غیر مسلحانه بودنشان در چند سال گذشته است. پاریس شهر دیگری است که شاهد افت شدید در رتبه بندی اش به دلیل افزایش تعداد حملات تروریستی در این شهر و دیگر شهرهای این کشور در ۳ سال گذشته بوده است. با این اوصاف، با چنین امتیازات بالایی که قبلا دارا بود، تاثیر چنین افت هایی کافی نبوده است تا هیچ شهری را به ردیف پایین تر شاخص زیست پذیری بکشاند.
اکونومیست ادامه می دهد: با این وجود، به نظر می رسد که یک ارتباط بین انواع شهرهایی که در بالای رتبه بندی هستند وجود دارد. شهرهایی که بهترین امتیاز را دارند از نظر اندازه شهرهای متوسطی در کشورهای ثروتمندتر با جمعیت نسبتا کم هستند. این امر می تواند باعث تقویت طیف وسیعی از فعالیت های تفریحی بدون منجر شدن به سطوح بالای جرم یا زیر ساخت تحمیلی شود. شش مورد از ده شهر برتر در رتبه بندی در استرالیا و کانادا هستند که به ترتیب دارای جمعیت ۳٫۱ نفر و ۳٫۹ نفر در هر کیلومتر مربع هستند. درجای دیگر این ده شهر برتر، فنلاند و نیوزلند هردو تراکم تقریبی ۱۸ نفر در هر کیلومتر مربع از مساحت را دارا هستند. این تراکم ها با میانگین مساحت جهانی ۵۷ نفر و ۳۵ نفر در ایالات متحده مقایسه می شوند. اتریش با تراکم ۱۰۴ نفر در هر کیلومتر مربع با این روند در تضاد است. با این حال، جمعیت وین با ۱٫۷ میلیون نفر (۲٫۶ میلیون نفر در ناحیه کلانشهری) تقریباً در مقایسه با ابرشهرهایی مثل نیویورک، لندن، پاریس و توکیو کم است. ممکن است گفته شود که جرایم خشونت امیز در ردیف بالای شهرهای برتر روند صعودی داشته است، اما این مشاهدات همواره صحیح نیستند. بنابر آخرین آمار منتشرشده، پس از ثبت تعداد کم قتل در سال ۲۰۱۳، ونکوور شاهد افزایش نرخ قتل در سال ۲۰۱۴ بوده است، اما سالهای ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ سالهایی با پایین ترین میزان قتل در سطح ملی در کانادا از سال ۱۹۶۶ می باشند. اگرچه آمار جنایت در استرالیا روند صعودی داشته است، ایالت ویکتوریا که ملبورن در آن واقع شده است نرخ جرم ۷۴۸۹٫۵ به ازای هر ۱۰۰۰۰۰ نفر را در سالهای ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ ثبت کرده است. این امر نشانگر افزایش ۳٫۷ درصد در مقایسه با سالهای ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ می باشد، اما علیرغم افزایش آمار جنایت در این ۳ سال پیاپی، آمارهای سالهای ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ همچنان ۱٫۶ درصد پایین تر از ۱۰ سال گذشته بوده است. در اتریش، آمار قتل فقط ۰٫۵ به ازای هر ۱۰۰۰۰۰ نفر در سال ۲۰۱۴ بوده است. در همین سال، گزارشاتی وجود دارند که فقط ۹ قتل در وین، شهری با ۱٫۷۴ میلیون نفر و با امار قتلی مطابق با میانگین ملی، ثبت شده است. به طور کلی، آمار جنایت ثابت باقی مانده است. این ارقام با میانگین جهانی ۶٫۲ قتل به ازای هر ۱۰۰۰۰۰ نفر در سال ۲۰۱۳ و میانگین ایالات متحده با ۴٫۵ نفر به ازای هر ۱۰۰۰۰۰ نفر در سال ۲۰۱۴ مقایسه می شوند.
بخش دیگری از این گزارش به مراکز تجارت جهانی می پردازد که در آن آمده است: بهره مندی از “آوازه شهر بزرگ” می تواند منجر به افزایش بیش ازحد زیرساخت و آمار جنایت بالاتر گردد. نیویورک، لندن، پاریس و توکیو همگی مراکز معتبری با سرمایه فعالیت های تفریحی هستند، اما همگی از سطوح بالای جنایت، ازدحام، مشکلات حمل و نقل عمومی نسبت به آنچه که راحتی تلقی می شود، رنج می برند. سوال اینست که چقدر دستمزد، هزینه معیشت و ذائقه شخصی برای یک محل میتواند عوامل زیست پذیری را جبران کند. اگرچه مراکز جهانی در رتبه بندی در شرایط نه چندان خوبی نسبت به شهرهای در اندازه متوسط می گذرانند، آنها همچنان در بالاترین ردیف به لحاظ شاخص زیست پذیری قرار گرفته اند و بنابراین بایستی به طور گسترده ای قابل مقایسه در نظر گرفته شوند، مخصوصاً زمانی که با بدترین مکان های رتبه بندی در تقابل باشند.
اکونومیست می نویسد: از میان شهرهایی که در رتبه بندی پایینی قرار دارند، ۱۳ شهر به قعرنشینی در ردیف شاخص زیست پذیری خود ادامه می دهند یعنی در جایی که رتبه بندی به زیر ۵۰ درصد سقوط میکند و بیشتر جنبه های معیشتی به شدت محدود می شوند. ادامه تهدید ها از سوی گروههایی نظیر بوکو حرام مانند محدودیت برای بهبود ثبات در لاگوس بزرگترین شهر نیجریه عمل می کند. امتیازات شاخص زیست پذیری برای کی یف پایتخت اوکراین همچنان رو به بهبودی است. افزایش شدید خصومت ها در لیبی منجر به افت شدید شاخص زیست پذیری در طرابلس به عنوان تهدیدی برای ثبات داعش و گسترش در سراسر خاورمیانه و شمال آفریقا شده است. دمشق شاهد ثبات در افت چشمگیرش در شاخص زیست پذیری بوده است، اما همچنان در قعر جدول در میان ۱۴۰ شهر مورد مطالعه قرار گرفته است.تعداد نسبتا کمی از شهرها در ردیف پایانی شاخص زیست پذیری تا حدودی دامنه مورد نظر رتبه بندی را نشان می دهند. این تحقیق به منظور رسیدگی به طیف وسیعی از شهرها یا مراکز تجاری که امکان دارد مردم بخواهند در آن زندگی کنند یا ملاقات کنند طراحی شده است. به عنوان مثال، این تحقیق شامل مکانهایی مثل کابل و بغداد نمی شود. اگرچه شمار اندکی می توانند در حال حاضر بگویند که دمشق و طرابلس احتمال دارد گردشگران را جذب کنند، گنجاندن آنها در این مطالعه نشانگر شهرهایی است که تنها چند سال پیش نسبتاً پایدار تلقی می شدند.
به غیر از شهرهای بحران زده، شمار اندک شهرها در قعر این ردیف نشانگر درجه ای از همگرائی است که سطوح شاخص زیست پذیری به طور کلی انتظار می رود تا اقتصاد های در حال توسعه در طول زمان بهبود یابند. این روند طولانی مدت توسط افزایش گسترده تروریسم در طول پنج سال گذشته آشفته شده است.مناقشه مسئول بسیاری از پایین ترین رتبه ها می باشد. این تنها به دلیل شاخص های ثبات که دارای بالاترین امتیازات واحد می باشند نیست، بلکه به دلیل عوامل تعیین کننده ی گستره ی ثبات به منظور اثر منفی در دسته های دیگر نیز می باشد. به عنوان مثال، مناقشه تنها باعث آشفتگی در حق خود می شود و همچنین به زیرساخت آسیب می رساند، باعث شلوغی بیش از حد بیمارستان ها می شود و دسترسی به کالاها، خدمات و فعالیت های تفریحی را محدود می کند. به جز کی یف، خاورمیانه، آفریقا و آسیا همه ی ۱۳ شهری هستند که خشونت از طریق جرم و جنایت، شورش های اجتماعی، تروریسم یا جنگ نقش مهمی در آنها ایفا کرده است.
واحد اطلاعاتی اکونومیست درباره روش تحقیق شاخص زیست پذیری نیز می افزاید: مفهوم زیست پذیری ساده است: زیست پذیری ارزیابی میکند که کدام مکانها در سراسر جهان بهترین یا بدترین شرایط معیشیتی را فراهم می کنند. ارزیابی زیست پذیری کاربردهای وسیعی از تعیین معیار برداشت از سطوح توسعه تا اختصاص کمک هزینه سختی به عنوان قسمتی از بسته های تغییر مکان در خارج از کشور شامل می شود. رتبه بندی شاخص زیست پذیری واحد اطلاعاتی اکونومیست چالش هایی را کمّی می کند که ممکن است به سبک زندگی یک شخص در هر محیط ارائه شود و به آنها این امکان را میدهد تا بتوانند مکانها را با هم بصورت مستقیم مقایسه کنند.برای هر شهر یک رتبه بندی راحتی نسبی برای ۳۰ عامل کیفی و کمی در پنج دسته عمده ثبات، سلامت، فرهنگ و محیط، آموزش و زیرساخت اختصاص داده شده است. هر عامل در شهر با عناوین قابل قبول، قابل تحمل، ناراحت کننده، نامطلوب و غیر قابل تحمل رتبه بندی شده است. برای عوامل کیفی، رتبه بندی بر اساس قضاوت تحلیلگران داخلی و مشارکت کنندگان داخل شهر انجام شده است. برای شاخص های کمّی، رتبه بندی بر اساس عملکرد نسبی تعدادی از امتیازات داده های خارجی صورت گرفته است.این امتیازات سپس گردآوری و وزن میشوند تا نمره ای از ۱ تا ۱۰۰ به دست آید که امتیاز ۱ غیرقابل تحمل و امتیاز ۱۰۰ ایده آل در نظر گرفته می شوند. رتبه بندی شاخص زیست پذیری هم به عنوان نمره کلی و هم به عنوان نمره ای برای هر دسته ارائه شده است. برای فراهم کردن امتیازات مرجع، این امتیاز همچنین برای هر دسته نسبت به ایالات متحده و موقعیت کلی در میان ۱۴۰ شهر داده شده است.برای متغیرهای کیفی، رتبه بندی واحد اطلاعاتی اکونومیست بر اساس قضاوت تحلیلگران داخل کشور و خبرنگار حوزه مرتبط در هر شهر انجام می شود. برای متغیرهای کمّی، رتبه بندی براساس عملکرد نسبی یک محل با استفاده از منابع اطلاعاتی خارجی محاسبه می شود.
